Εκκλησίες

 

Στο Μικρό Χωριό υπάρχουν δυο μεγάλες εκκλησιές, η Αγία Κυριακή στο Νέο Χωριό και η Μεταμόρφωση του Σωτήρος στο Παλιό, και πολλές άλλες μικρότερες μέσα και γύρω από το χωριό.

  • Η Αγία Κυριακή. Είναι η κεντρική εκκλησία του Μικρού Χωριού. Είναι βυζαντινού ρυθμού με ένα τρούλο και πρόστυλο. Τη μέρα της γιορτής της, στις 7 Ιουλίου, γίνεται και το πανηγύρι στο χωριό. Σήμερα ολόκληρο το εσωτερικό της αλλά και το εξωτερικό πρόστυλο είναι εικονογραφημένα, χάρη σε δεήσεις και δωρεές Μικροχωριτών από τον αγιογράφο Γεώργιο Νικολακόπουλο, σύμφωνα με τη βυζαντινή αγιογραφική παράδοση. Περιβάλλεται από ένα όμορφο πλακόστρωτο προαύλιο, ενώ η κομψή σιδερένια περίφραξή της συνοδεύεται από παρτέρια με μυρωδάτα λουλούδια. Στον περίβολο του Ναού υψώνεται το επιβλητικό καμπαναριό. Το ρολόι, στο πάνω μέρος του, που ηχεί μελωδικά τις ώρες δωρήθηκε το 1983 από τον Μικροχωρίτη της Αμερικής Κώστα Ι. Κουτσούκη.
  • Η Μεταμόρφωση του Σωτήρος. Είναι βυζαντινού ρυθμού με επτά τρούλους. Γιορτάζει στις 6 Αυγούστου, οπότε γίνεται και το πανηγύρι στο Παλαιό Μικρό Χωριό. Η ιστορία της «Αγιά Σωτήρας», όπως αποκαλείται, είναι πολύ παλιά. Από τα εγκαίνιά της, το 1924, ως σήμερα χρειάσθηκε να επισκευασθεί τρεις φορές. Χορηγός της αναγκαίας υποστύλωσης και επισκευής της μετά τους σεισμούς (1965-66) ήταν η Ευγενία Σ. Φλέγγα. Ακολούθησε η πλήρης αντικατάσταση της σκεπής της από την Αδελφότητα Μικροχωριτών, ενώ πρόσφατα επικαλύφθηκαν οι τρούλοι της με μολύβι και αντικαταστάθηκε η κεραμοσκεπή της από το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο.

 

    • Λίγα μέτρα πιο πέρα υψώνεται το πελώριο πέτρινο καμπαναριό, χτισμένο στα 1894 με χρήματα του πλούσιου Μικροχωρίτη της Πόλης, Δημ. Σιδέρη. Είναι ο «φρουρός» της εκκλησιάς, μια και ο κάθε προσκυνητής θα πρέπει να περάσει απ’ την καμάρα του για να μπει στο προαύλιό της. Αποτελεί μια ζωντανή παρουσία μέσα στο Χωριό που γίνεται πιο αισθητή με τους δυνατούς χτύπους του τεράστιου ρολογιού του.

 

  • Μετόχι Οσίας Μαρίας της Αιγύπτιας Ιερής Μονής Τατάρνας. To Ησυχαστήριο Μοναζουσών της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας στο Νέο Μικρό Χωριό, ανεγέρθηκε το 1973. Είναι Μετόχι της μονής Τατάρνης. Φιλοξενεί άγια λείψανα πολλών μαρτύρων, πατέρων, οσίων και αγίων, όπως: Τρύφωνος, Θεοδώρου του Στρατηλάτου, Χαραλάμπους, Πολυκάρπου, Ταρασίου, Αντίπα, Ακακίου Καυσοκαλυβίτου, Γεωργίου του Τροπαιοφόρου και πολλών εκ των Ευρυτάνων αγίων. Επίσης δυο τεμάχια Τίμιου Ξύλου.
  • Ο Αη Θανάσης. Σαν μπούμε μέσα στο Παλιό Χωριό, στην κορφή του στρωμένου με καλντερίμι δρόμου, στο «Γούμενο», στέκει το γραφικό εκκλησάκι του Αη-Θανάση. Χτίστηκε το 1900 από τον Αθαν. Κ. Κυράνη (Κεράνη). Πάνω από την κόχη του ιερού, στο εξωτερικό του Ναού, έχουν εντοιχιστεί τα δυο πιάτα στα οποία, σύμφωνα με την παράδοση του χωριού, έφαγαν οι βασιλείς Όθωνας και Αμαλία όταν επισκέφθηκαν το χωριό στα μέσα του 19ου αιώνα. Ένα έθιμο της βυζαντινής εποχής για να θυμίζει την επίσκεψη του βασιλικού ζεύγους στο χωριό. Οι βασιλείς γευμάτισαν στο σπίτι του καπετάν Κυρτσονικολάκη. Εκεί τούς υποδέχθηκαν και άλλοι Αγωνιστές του ΄21, που ζούσαν ακόμη στο Χωριό.
  • Ο Αη Γιώργης. Είναι το πιο καινούριο εκκλησάκι αφού χτίσθηκε το 1960 από την Ευγενία Σ. Φλέγγα, στη μνήμη του πρώτου συζύγου της Γεωργίου Α. Κεράνη με σχέδιο του αρχιτέκτονα Σωτ. Ζήζηλα. Βρίσκεται στα ανατολικά όρια του παλιού οικισμού σε περίβλεπτη θέση, χωμένο στη σκιά από τα έλατα που το κυκλώνουν. Είναι πετρόκτιστο και το τέμπλο του κοσμείται από δυο μεγάλες ψηφιδωτές εικόνες του ζωγράφου Φώτη Ζαχαρίου. Μοναδική η θέα που απλώνεται μπροστά του. Ιδανική τοποθεσία για να συγκεντρώνει συντροφιές νέων, που γεμίζουν το βουνό με τις χαρούμενες φωνές και τα τραγούδια τους τα βράδια του καλοκαιριού.

  • Ο Αη Σώστης. Γραφικό εξωκκλήσι στην ανατολική άκρη του χωριού. Είναι το εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής, που η λαϊκή παράδοση το θέλει Αη-Σώστη γιατί εδώ «σώθηκε» η εικόνα της Παναγίας της Προυσιώτισσας. Σύμφωνα με την Ιερά Διήγηση της Μονής Προυσού, η εικόνα έφυγε από τη φύλαξη των συνοδών της, πέρασε από τον απέναντι βράχο, όπου άφησε το λεγόμενο σήμερα «Τύπωμά Της», για να καταλήξει στη βραχώδη πλαγιά του Προυσού, όπου έκτοτε λατρεύεται στο ιστορικό Μοναστήρι, που ιδρύθηκε γύρω στο 850. Το σημερινό εκκλησάκι του Αη-Σώστη, σύμφωνα με την παράδοση, χτίσθηκε πάνω στα ερείπια παλαιότερου ναού γύρω στα 1870. Μοναχό, στη σκιά ενός αιωνόβιου πουρναριού, αναδίδει ευωδιά απ’ το παρελθόν. Δίπλα του ένα πυκνό ελατοδάσος και πιο πέρα τα «τσοκάρια», τα απόκρημνα βράχια με την ασυνήθιστη βλάστηση. Το τοπίο προκαλεί δέος. Εδώ σταματάει κάθε θόρυβος, σβήνει κάθε ήχος για να μην ταράξει τη γλυκιά και απόκοσμη γαλήνη. Κάπου-κάπου φτάνει μόνο η μακρινή βουή του ποταμού Καρπενησιώτη, που κυλάει κάτω, μέσα σε άγρια, απρόσιτα φαράγγια. Η τοποθεσία έχει ιστορικό και αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Αρχαιολογική έρευνα αποκάλυψε εδώ οχύρωση και οικιστικά κατάλοιπα ελληνιστικής περιόδου (3ος-1ος αι. π. Χ.).
  • Αη Νικόλας. Ο δρόμος για τον Αη-Νικόλα ξεκινάει από τη μέση της διαδρομής Νέου – Παλιού Χωριού, μπροστά από το προσκυνητάρι της Αγίας Αικατερίνης. Είναι ένας περίπατος περίπου μιας ώρας. Ο Αη-Νικόλας χτίσθηκε γύρω στα 1880 και επισκευάστηκε το 1961. Προνομιακή η τοποθεσία του στην άκρη του χωριού. Το μυρωμένο αέρι γύρω του, θυμίαμα! Το θρόϊσμα των φύλλων και το κελάϊδισμα των πουλιών, εσπερινός! Ανάμεσα απ’ τα πελώρια πουρναρό-δενδρα που το κυκλώνουν, η απεραντοσύνη όλης της Ποταμιάς!
  • Η Παναγιά. Βρίσκεται κάτω από το δρόμο που συνδέει τα δυο χωριά, στη μέση περίπου της διαδρομής. Το τοπίο γύρω της είναι ειδυλλιακό με άφθονες κρανιές και πελώρια πουρνάρια. Ανάσα ζωής στη μυρωδάτη φύση! Λέγεται ότι το πρώτο εκκλησάκι χτίσθηκε γύρω στα 1880. Από τότε ανακαινίσθηκε αρκετές φορές. Γιορτάζει το Δεκαπενταύγουστο, όπου όλοι, Μικροχωρίτες και παραθεριστές, το επισκέπτονται για να ανάψουν ένα κερί στην αγαπημένη τους Παναγιά.